Jak napisać tekst

Jak napisać tekst

Jak napisać tekst?
Wystarczy ciekawy temat, dobry pomysł i lekkie pióro. Niektórzy twierdzą, że o tym, czy artykuł odniesie sukces decydują trzy elementy: tytuł, lid i wyimki. Zgadzam się z tym, lecz tylko w części. Aby tekst trafił do czytelników świadomych i zapadł im w pamięć, nie wystarczy wyróżnienie kilku słów i wstawienie zdjęć. Niech Twój tekst będzie wartościowy!

Tekst: Dexter Wols

Zastanów się, o czym chcesz pisać

Sformułuj tezę i zapisz ją w 3–4 zdaniach. Ważne, aby zawrzeć w tych kilku zdaniach przesłanie i kwintesencję tekstu.
Jak napisać tekst?
Zacząć od tezy!

Przygotuj konspekt

Niech konspekt stanowi rozwinięcie tezy. Przygotuj go w 8–12 punktach. Skup się na najważniejszych zagadnieniach tematu, o którym chcesz pisać. Nie rozdrabniaj się.

Napisz lid

Na podstawie tezy i konspektu napisz lid. Niech będzie najciekawszym, co przychodzi Ci do głowy w temacie, o którym piszesz. Pamiętaj, że lid (poza tytułem) będzie decydował o tym, jak wiele osób zdecyduje się czytać dalej. Lid nie powinien liczyć więcej niż 200–250 znaków.

Wymyśl tytuł

Zapewniam Cię, że zmienisz go, gdy już skończysz pisać tekst.
Jednak tytuł i lid działają motywująco na piszącego. Niech tytuł będzie krótki, ale nie jednowyrazowy – i niech skupia uwagę każdego, kto go przeczyta. To właśnie tytuł – wraz z lidem i śródtytułami – stanowi o sile przyciągania Twojego artykułu.

Pisz zwięźle i na temat

Pisząc artykuł, rzadko masz do dyspozycji więcej niż 10 000 znaków. Tu nie ma miejsca na rozbudowane, poetyckie opisy. Czytelnik, którego zachęcił tytuł, lid i śródtytuły oczekuje konkretnej informacji i ufa, że wiesz, o czym piszesz.
Bądź błyskotliwy i zaskakuj wiedzą – nie formą.

Zachowaj proporcje

Tekst powinien być równy. W horrorze ważne jest by na początku było przerażająco, a potem aby napięcie rosło. „Zasada horroru” prawdopodobnie się tu nie sprawdzi. Czytelnik oczekuje, że tekst będzie ciekawy w każdym momencie. Niełatwo jest utrzymać uwagę czytelnika od początku do końca: to kilkanaście – kilkadziesiąt minut spędzonych na wpatrywaniu się w monotonne ciągi liter. Rozczarowaniem mogłoby być zakończenie, w którym skondensowane są emocje, a których zabrakło w całym tekście.

Doceniaj fakty

To fakty i rzetelna wiedza stanowią o wartości tekstu. Jeśli zajdzie potrzeba zaprezentowania konkretnych danych liczbowych, zrób to w tabeli lub w innej uporządkowanej formie. Pamiętaj – artykuł musi być czytelny i jasny. Czytając go, trzeba się skupić na treści.

Stosuj akapity

Akapity poprawiają czytelność tekstu. Dziś niełatwo nakłonić czytelnika do „przebrnięcia” przez kilka tysięcy znaków. Akapity pomogą mu utrzymać rytm i złagodzą zmęczenie. Tobie ułatwią uporządkowanie tekstu. Ważnym, choć nie kluczowym elementem akapitów, jest czysto typograficzny aspekt – taki tekst wygląda po prostu estetycznie i bardziej profesjonalnie.

Stosuj śródtytuły

Artykuł mający 10 000 znaków powinien zawierać co najmniej 6 śródtytułów. Każdy z nich powinien zachęcać do przeczytania następnego fragmentu. Należy unikać śródtytułów jednowyrazowych. Muszą intrygować i wzbudzać ciekawość. Mogą być dowcipne, jeśli tekst jest lekki, a merytoryczne i konkretne w przypadku poważnej tematyki.

Stosuj wyimki

Wyimki to wyróżnione fragmenty tekstu. Nie należy ich nadużywać. Wyróżnić w ten sposób powinieneś nie więcej niż 3 do 5 fragmentów. Najczęściej są to pojedyncze zdania. Dopilnuj, aby wyimki były atrakcyjne wizualnie (graficznie) – ale bez przesady.

Używaj czasu teraźniejszego

Czas teraźniejszy jest najbliższy naszej percepcji. Używamy go najczęściej. Czas przeszły czy przyszły istnieją wyłącznie w naszej pamięci i wyobraźni. Jeśli musisz użyć czasu innego niż teraźniejszy, pilnuj, aby robić to w miarę możliwości konsekwentnie.

Używaj strony czynnej

Strona czynna zdecydowanie lepiej trafi do czytelnika niż bierna.
Oczywiście wszystko zależy od kontekstu.

Korzystaj z wiarygodnych źródeł

Nie bój się korzystać z istniejących źródeł, jednak zawsze dokładnie o nich informuj, np. w formie przypisów. Jesteś dziennikarzem, nie naukowcem – nie musisz znać się na wszystkim. Twój obowiązek to dotarcie do informacji i ich umiejętne zaprezentowanie. Unikaj cytowania osób anonimowych – pozostaw to tanim poradnikom. Jeśli używasz czyjejś wypowiedzi, niech będzie to autorytet w danej dziedzinie – poza imieniem podaj także jego nazwisko, funkcję itp.
Nigdy nie pisz o czymś, jeśli nie masz co do tego pewności.

To nie jest wykład ani kazanie

Pompatyczny i nadęty język nie jest wskazany w artykule. Podobnie jak naukowe i skrajnie specjalistyczne opisy. Unikaj fachowej terminologii gdy tylko to możliwe. Jeśli jednak musisz jej użyć, postaraj się wyjaśnić niektóre zwroty, umieszczając ich definicje w pobliżu, np. w ramce.
W miarę możliwości, używaj zrozumiałych słów. Nie staraj się podnosić wartości swojego artykułu, wprowadzając zawiłe sformułowania, bo może to przynieść odwrotny efekt.
Artykuł to nie kazanie. Nie pouczaj, nie moralizuj. Informuj. Jesteś dziennikarzem – swoje zdanie zachowaj dla siebie lub prezentuj bardzo ostrożnie i tylko wówczas gdy jest to konieczne.

Unikaj negacji

Negacja to zaprzeczanie. Nikt tego nie lubi.
Zamiast: „Nie jesteś gruby”,
lepiej napisać: „Jesteś szczupły”.
Znaczenie to samo, jednak zupełnie inny odbiór przez czytającego.
Zasadę tę można właściwie sprowadzić do prostego wzoru:
Nie używaj „nie”! Używaj „tak”!

Unikaj kolokwializmów

Kolokwializmy akceptowalne są w mowie potocznej, jednak w tekście pisanym nie wyglądają dobrze. Traktuj czytelnika poważnie, nie spoufalaj się. Bądź profesjonalistą.

Używaj znaków przystankowych i nie bój się kropek.

Znaki przestankowe, zwłaszcza przecinki, pozwalają uporządkować tekst: ułatwiają czytanie i rozumienie treści. Zdania nie powinny być także nienaturalnie długie.

Ważna jest konsekwencja

Wcześniej wspominałem o stosowaniu czasu teraźniejszego. Nie zawsze jednak jest to możliwe. Jeśli musisz użyć kilku czasów, staraj się zmieniać czasy jak najrzadziej. Pilnuj, aby tekst ułożony był chronologicznie i w logicznym porządku. Nie skacz pomiędzy wątkami, unikaj dygresji. Konsekwentnie używaj liczby pojedynczej lub mnogiej.

Szanuj czytelnika

Użyj swojego potencjału, aby Twój artykuł przesiąknięty był błyskotliwymi i intrygującymi wątkami. Unikaj oklepanych dowcipów i zwrotów. Dbaj o formę, ale nie pozwól, aby ona dominowała. Doceń czytelnika i szanuj jego inteligencję.

Daj się rozpoznać

Konsekwentnie podpisuj swoje teksty (imię i nazwisko, inicjały, pseudonim) – będą wtedy bardziej wiarygodne i – jeśli są dobre – pozwolą czytelnikom „w ciemno” sięgać po Twoje kolejne artykuły.

Typografia

Mimo że forma jest sprawą drugorzędną, to jednak na czytelność tekstu duży wpływ ma użyta czcionka, jej kroje i wielkości  – czcionka zbyt „udziwniona” lub za mała, skutecznie zniechęci do czytania.

Perfekcjonizm

Jeśli chcesz być naprawdę dobry w pisaniu artykułów… pisz jak najwięcej. Ciągłe ćwiczenie spowoduje, że nabierzesz wprawy, a Twoje teksty będą coraz lepsze.

Samokrytyka

Gdy już skończysz… zacznij szukać błędów. Dobry tekst wymaga pracy. „Doszlifowanie” artykułu wymaga o wiele więcej czasu niż samo jego napisanie.
Pamiętaj też, że opinia innych osób może pomóc – często zwrócą oni uwagę na rzeczy, które umkną Twojej uwadze. Szczególnie polecam współpracę z innym redaktorem, a w finale ze specjalistą od korekty.

Jak napisać tekst?

Twój tekst musi być lepszy od tego tekstu…

Nadal nie wiesz jak napisać tekst?

Być może więcej informacji znajdziesz w tych artykułach lub w e-booku: